Voor Open Monumentendag 2017 is als thema gekozen: ‘Boeren, burgers en buitenlui’. De nadruk ligt hiermee sterk op mensen en op hun onderlinge economische en culturele relaties. Het thema verbindt stadsbewoners, plattelandsbewoners en mensen met een rondtrekkend bestaan, en het verbindt uiteenlopende historische perioden met het heden.
‘Boeren, burgers en buitenlui’, dat was van oudsher de uitroep waarmee de stadsomroeper de aandacht van het publiek trok. Met die drie begrippen was in feite iedereen genoemd: de bewoners van stad en land plus rondtrekkende mensen zonder vaste woonplaats. Het thema wijst op hun onderlinge relaties, en dus op voedsel, grondstoffen, handel, vervoer, communicatie, markten, kermissen en volksvermaak. Het is verbonden met talloze gebouwen, monumenten en andere objecten: van boerderijen, melkfabrieken, werkplaatsen, tolhuizen, tuinderscomplexen en molens via markten, waaggebouwen, pakhuizen en winkels tot buitenplaatsen, waterstaatcomplexen en bierbrouwerijen. Het is een thema met talloze aanknopingspunten en een rijk assortiment aan bijzondere monumenten en verhalen die tijdens de Open Monumentendag kunnen worden beleefd.